Dordogne: golvend land van rivieren, bastides en eeuwenoude paden

Dordogne, in het hart van het zuidwesten van Frankrijk, is een streek die de zintuigen verleidt. Het is een landschap van groene heuvels, kronkelende rivieren, gouden dorpen en stille bossen, waar de tijd traag lijkt te gaan. Wie hier wandelt of fietst, beweegt niet alleen door de natuur, maar ook door lagen van geschiedenis: van prehistorische grotschilderingen tot middeleeuwse bastides, van renaissancekastelen tot verstilde kloosters.

Inhoudsopgave

Dit departement, officieel vernoemd naar de rivier die het doorkruist, strekt zich uit van de ruige Périgord Vert in het noorden tot de warmere, wijnrijke Périgord Pourpre in het zuiden. Het landschap wisselt voortdurend, maar blijft altijd harmonieus: glooiend, groen en uitnodigend.

Een landschap vol schakeringen

Dordogne is in wezen een mozaïek van vier “Périgords”:

Périgord Vert: Noordelijk, frisgroen, met kastanjebossen, rivieren en weiden
Périgord Blanc: Centraal, met lichte kalksteenheuvels en open landbouwgronden
Périgord Noir: Zuidoostelijk, beroemd om zijn donkere eikenbossen en truffels
Périgord Pourpre: Zuidwestelijk, waar wijnvelden en zonnebloemen elkaar afwisselen

De Dordogne-rivier zelf is de levensader: breed en rustig in de zomer, met zandbanken en kajaks, maar in de lente soms levendiger door smeltwater. Zijrivieren als de Vézère en de Isle voegen hun eigen charme toe—smaller, intiemer, vaak begeleid door hoge krijtrotsen waar zwaluwen cirkelen.

In de zomer kleurt het land geel van de zonnebloemen en goud van het graan, afgewisseld met diepe groenen van eiken- en notenbomen. De herfst tovert warme tinten op de heuvels en vult de lucht met de geur van houtvuur en druivenoogst.

Bastides: middeleeuwse ordening in het landschap

Dordogne is rijk aan bastides, die in de 13e en 14e eeuw werden gesticht als “nieuwe steden” met een rechthoekig stratenplan en een centraal plein. Vaak waren het strategische of economische hubs, maar vandaag ogen ze vooral charmant en tijdloos.

Monpazier: Misschien wel de best bewaarde bastide van Frankrijk. Het centrale plein met arcades is een les in middeleeuwse stadsplanning. Elke boog lijkt gemaakt om in de schaduw een glas wijn te drinken
Domme: Spectaculair op een klif boven de Dordogne, met uitzichten die kilometers ver reiken. Ondergronds ligt een netwerk van grotten, bovengronds een doolhof van straatjes en gele steen
Beaumont-du-Périgord: Klassieke bastide met brede straten, vestingmuren en een imposante kerk
Eymet: Zuidelijker gelegen, met een levendig plein waar de weekmarkt het hart van het dorp vormt

Het mooie van deze bastides is hoe hun strakke plattegrond contrasteert met het vloeiende landschap eromheen. De pleinen vormen natuurlijke rustpunten: plekken waar je de rugzak afzet, koffie drinkt en even gewoon dorpsleven observeert.

Wandelen: door bossen, valleien en langs kastelen

Dordogne is een wandelparadijs, met honderden gemarkeerde routes. Er is voor elk type wandelaar iets: van korte, toegankelijke rondjes tot dagetappes over heuvelruggen en door diepe valleien.

Langs de Vézère: Wandelingen voeren langs prehistorische vindplaatsen, grotten en rotswoningen. De natuur is hier weelderig, met rivierbochten, kleine stranden en uitzichtpunten vanaf de rotsen
Périgord Noir: Routes leiden je door eikenbossen waar in de herfst de geur van truffel in de lucht hangt. Onderweg passeer je kastelen als Beynac en Castelnaud, die hoog boven de rivier uitrijzen
Van bastide naar bastide: Er zijn wandelroutes die Monpazier verbinden met omliggende dorpen, door een landschap van graanvelden, holle wegen en kleine boomgaarden

Pelgrims kunnen een stukje meelopen op de Via Lemovicensis, een van de routes naar Santiago de Compostela, die door het noorden van het departement loopt.

Praktisch is het wandelen hier zeer aangenaam: veel paden zijn goed gemarkeerd, en vaak kom je onderweg langs een dorp waar je water kunt bijvullen of een terras vindt.

Fietsen: zacht glooiend of pittig klimmen

Dordogne is geliefd bij fietsers die houden van variatie. Je vindt er:

Rustige rivierdalen: Langs de Dordogne zelf zijn stukken waar je relatief vlak rijdt, met onderweg kastelen, markten en picknickplekken aan het water
Uitdagende heuvelroutes: Vooral in de Périgord Noir en rond Domme moet je rekening houden met korte maar stevige klimmetjes. De beloning: uitzichten over valleien en de glinsterende rivier beneden
Wijnroutes in de Périgord Pourpre: Ten zuiden van Bergerac fiets je door een lappendeken van wijngaarden en zonnebloemvelden, met wijnhuizen die openstaan voor proeverijen

Gravel- en MTB-liefhebbers hebben ook keuze te over. Oude jaagpaden, bospaden en landwegen brengen je op plekken waar auto’s zelden komen. De geur van nat bos, het ruisen van een beekje, en plots een uitzichtpunt waar je dorpjes als miniaturen onder je ziet liggen—dat is de charme van fietsen hier.

Rivieren als leidraad

Naast wandelen en fietsen bieden de rivieren ook ontspanning op het water. In de zomer zie je kano’s in vrolijke kleuren langs de Dordogne en Vézère. Een dag peddelen is een andere manier om het landschap te ervaren: je glijdt onder kastelen door, stopt bij kiezelstrandjes en hoort alleen het geklots van je peddel en de roep van een ijsvogel.

Langs de oevers vind je vaak fietspaden of wandelroutes die het water volgen, waardoor je de rivier steeds op een andere manier ontmoet.

Smaak van Dordogne

Beweging maakt hongerig, en Dordogne stelt zelden teleur. De streek staat bekend om zijn foie gras, confit de canard, walnoten, geitenkaasjes en, in het seizoen, truffels. Op de markten—die vaak plaatsvinden op de centrale pleinen van bastides—vind je ook zoete specialiteiten als clafoutis met kersen of gebak met walnoot.

In de zomer zijn er avondmarkten, waar lange tafels in de open lucht staan. Je koopt er gerechten per portie bij verschillende kraampjes en eet samen met dorpsbewoners en andere reizigers, terwijl muzikanten het plein vullen met chanson of accordeonklanken.

De essentie: langzaam reizen

Dordogne is geen streek om in een paar dagen “af te werken”. Het is een gebied waar je langzaam moet reizen, waar de charme juist in het detail zit: het spel van licht op een kalkstenen muur, het geluid van voetstappen in een smalle straat, de geur van hooi in de namiddag.

Of je nu kiest voor een week fietsen langs rivieren en bastides, een serie wandelingen door bossen en valleien, of gewoon een paar dagen dwalen door dorpen en markten—Dordogne geeft zich stukje bij beetje prijs.

Wie het tempo verlaagt, ontdekt dat hier niet alleen het landschap, maar ook het leven zelf een tandje lager draait. En dat is misschien wel de grootste luxe die Dordogne te bieden heeft.